Barselona’da Cumhuriyet Bayramı

İzmir Konak Belediyesi, 29 Ekim vesilesiyle, Barselona’nın İstiklal Caddesi sayılabilecek olan La Rambla’da boy göstermiş. Bir grup sanatçı, “kurtuluş” temasıyla İzmir’in efesini ve çağdaş Türk ailesini canlandırmış.

Birinci tespit: Bilenler bilir, canlı heykeller La Rambla’nın mütemmim cüzlerindendir. Konak Belediyesi de caddenin âdetine uymuş. Demek ki Müslüman mahallesinde salyangoz satmaya kalkmamışlar. Davul zurna eşliğinde zeybek de oynatabilirlermiş. Ama caddeye ne yakışıyorsa onu yapmış, zeybeği canlı heykel olarak sergilemişler.

***

Konak Belediyesini tebrik ederim. Manasız ve sıkıcı kutlamalar yerine, Cumhuriyet Bayramına yakışacak bir şeyler aradıkları için. Umarım benzer bir anlayışı, önümüzdeki 29 Ekimlerde İzmir’de de sergilerler. Balolar, resepsiyonlar yerine, sıradan insanları ve özellikle de çocukları oyuna dâhil edecek bir şeyler geliştirirler. Çocukların ileride hatırlanmaya değecek hatıralar biriktirmesini sağlarlar. Başkalarına da örnek olur bu çabaları.

İkinci tespit: Demek ki bazen Müslüman mahallesinde salyangoz satmak lazımmış. Âdet yerini bulsun diye yapılan balolarla, resepsiyonlarla sınırlı kalmak şart değilmiş.

***

Gelelim asıl meseleye: Belediyenin kendi İnternet sayfasında böyle bir ifade yok ama gazetelerin kullandığı metne göre, canlı heykeller La Rambla’da çağdaş Türk ailesini canlandırmış. Doğru anlıyorsam, belediyenin ajanslara geçtiği bültende bu ifade var.

Fotoğraflardan görüldüğü kadarıyla çağdaş Türk ailesi üç kişiden oluşuyor. Papyonlu, smokinli genç bir baba. Genç annenin ise elbette başı açık. Ama nedense etekleri dizlerinin altında. Bir de küçük, şirin kızları var. Onun da derli toplu bir kıyafeti var.

Tasarımı yapanlar her kimlerse, onların çağdaş Türk ailesi algısını mevzu bile etmiyorum. Son derece problemli bir algı olduğu halde… Aslında çağdaş Türk ailesini temsil etme iddiasıyla nasıl bir tercih yapılırsa yapılsın, problemli olur. Çünkü böyle bir iddianın zaten kendisi problemli.

Derdim bu değil. Derdimi ifade etmek için bir soru sorayım. Barselona’da canlı heykellerle İzmir’i temsil etmeye, Cumhuriyet’in kazanımlarını sergilemeye karar verseniz, zeybeğin yanında siz neyi canlandırmayı tercih ederdiniz? Ben kendi hesabıma bilemedim. Ama şundan eminim ki, birileri “çağdaş Türk ailesini canlandıralım” dese şiddetle itiraz ederdim.

Kendinizi Katalanların veya misafirlerinin yerine koyun. La Rambla’ya çıkmış piyasa yapıyorsunuz. Derken İzmirli olduğu söylenen bir takım canlı heykeller görüyorsunuz. Smokinli bir erkek, pardösülü bir kadın ve cici bir küçük kız. Ne mana verirsiniz?

Mana veremediniz. İşin peşini de bırakmadınız. Sordunuz, soruşturdunuz. Dediler ki bu çağdaş Türk ailesidir. Ne düşünürdünüz?

Boş verin figürlerin temsil kabiliyetini. Demez miydiniz, “ulan bunların sergileyecek hiçbir şeyleri yokmuş” diye…

Konak Belediyesi ta Barselona’lara kadar gidip, Türkiye’deki tribünlere oynamış yani. Onu da ağzına yüzüne bulaştırmış. Doğru işi yanlış yapmış. Yazık olmuş güzelim projeye. Umarım bir dahaki sefere daha yaratıcı bir şeyler yaparlar.

Cemalettin N. TAŞCI