Herkese Maaş

İsviçreliler sandık başında. Herkese maaş seçeneğini oylayacaklar. Kamuoyu araştırmalarına bakılırsa, reddedecekler.

Birkaç yıl oldu, Cenevre’de bir toplantıya gittiydim. Biz oradayken bir referandum yapılmış, “Cenevre şehir merkezine giren otomobillerden ekstra ücret alınsın mı” diye sorulmuştu. Hemen hepsi otomobil sahibi olan Cenevreliler “alınsın” demişlerdi ve ben fena halde şaşırmıştım. Dolayısıyla şimdi “size bedava maaş verelim mi” diye sorulduğunda “vermeyin” demeleri beni şaşırtmıyor.

Ama…

Bence İsviçreliler bu defa hata yapıyorlar. Otomobillerin şehir merkezine girişini zorlaştırmak, bence, şehri daha yaşanır kılmak gibi toplumsal bir hedef için son derece doğru bir tercih. Şehrin sosyal dokusunu iyileştirir. Herhangi bir sosyal faydayı, hele bu tür görünmesi zor bir sosyal faydayı kendi görünür şahsi menfaatine tercih etmek son derece saygıdeğer bir tutum. Herkese maaş vermeyi reddetmeyi de benzer argümanlarla okumak, “sosyal faydayı kendi şahsi menfaatlerine tercih ediyorlar” diye değerlendirmek mümkün. Ama bence bu defa durum farklı. Çünkü herkese maaş verilmesinin sosyal faydasının, kişisel faydasından çok daha yüksek olacağını düşünüyorum.

Bugün yapılan referanduma yol açan çalışmayı yapanlar, açıkça, çalışmak ile gelir arasındaki bağlantıyı koparmayı hedeflediklerini söylemişler. Bence yapılması gereken şey tam da bu. Yıllardır iddia ediyorum ki, emek ile üretim arasındaki bağlantı son elli yılda hızla gevşedi ve hatta koptu. Bu şartlar altında bölüşümün emeğe endeksli olmayı sürdürmesi, öyleymiş gibi yapılması, bence, içinde yaşadığımız iktisadi kriz şartlarının bir numaralı sebebi. Dahası, burada kavramsal bir sıçrama yapılmadan, krizin kalıcı bir biçimde aşılması da mümkün olmayacak.

Neyse…

Birkaç ay önce İsviçrelilerin bu referandumda “hayır” diyeceklerini tahmin ettiğimi yazmıştım. Muhtemelen Finlandiyalılar da “hayır” diyecekler. Ama bu sürecin başlamış olması mühim. Eninde sonunda bu iş olacak.

Politik•a•politik sitesinden daha fazla şey keşfedin

Okumaya devam etmek ve tüm arşive erişim kazanmak için hemen abone olun.

Okumaya Devam Edin