Madonna’nın Mantosu
Kürk Mantolu Madonna’nın filmi çekilecekmiş de, Beren Saat oynayacakmış ya… Eh işte, hikâyeyi benden daha iyi biliyorsunuz, magazin televizyoncuları canlı yayında bu haberi paylaşırlarken ortaya çıkmış ki, Madonna diye bildikleri, Amerikalı şarkıcı Madonna imiş. Kahneman’ın what you see is all there diye adlandırdığı halin bir uzantısıyla karşı karşıyayız, yani şaşırtıcı bir şey yok. Hepimiz gerçekliğin tümü hakkında bilgiye sahip olduğumuzu zannederiz, Madonna diye birini biliyorsak…
Filan…
Da… İnsanın aklına mesela “ulan Türk sinemacılar niye bizim bildiğimiz Madonna’nın filmini yapsınlar ki” sorusu gelmez mi hiç değilse? Oradan “acaba bizim bildiğimizden ibaret değil mi bu âlem” tereddüdü düşmez mi insanın içine? Hadi kahvehanede birbirine bilgiçlik taslayan yeniyetmelerin veya kırk yıldır aynı kahvehanenin aynı köşesinde her şeyi aynı komploya bağlayan birinin aklına düşmeyebilir diyelim, televizyonda canlı yayın yapan biri nasıl bu kadar… Bu kadar…
Memleketin vasatı ile mesela Almanya’nın vasatı arasında ciddi bir fark yok. Ama memlekette televizyonculuk —veya mankenlik veya profesörlük veya sendika başkanlığı veya aklınıza her ne gelirse onu— yapanlar ile Almanya’daki muadilleri arasında uçurum var. Hep vardı da, mesafe bu kadar açılmamıştı. Eskiden de Kürk Mantolu Madonna’dan habersiz insanlar televizyonculuk yapıyordu da, hiç değilse “Beren Saat oynayacak” dendiğinde, “bu galiba benim bildiğim Madonna değil, çaktırmayayım” sağduyusu sergiliyorlardı.
Şimdi?
Şimdi tam da Dunning Krugger etkisi diye sözü edilen hallerin zincirinden boşanmışlığıyla karşı karşıyayız. Yani şimdi malum televizyoncularla bir yerde karşılaşsak, benim bunları yazdığımı da kazara biliyor olsalar, bir kusur işlemiş gibi bakmayacaklar bana. Aksine üste çıkacaklar, “Sabahattin Ali de ne biçim Türk yazarmış, kahramanının adı Madonna” filan diyecekler, kazara Sabahattin Ali hakkında biraz bilgi edinmişlerse o ara, “zaten tekin biri olsa hapse düşmezdi” diyecekler…
Derler değil mi? Size de öyle geliyor değil mi?