ÖSS mi, PKK mı?
Belki basketbol oynayacaktı. Haftanın en az üç günü okul takımının idmanlarında ter dökerken vücudunun kimyası değişecek, fiziksel ve ruhsal olumsuzluklara karşı direnç kazanacaktı. Kocaman bir topu yüksekteki küçücük bir çemberden geçirebilmek için çabalarken, adaleleri, başka alanlarda da işine yarayacak olan bir yığın beceri biriktirecekti.
Hafta sonunda aynı takımda yer alacağı arkadaşları ile her idman günü, okulun en güzel kızı için, hafta sonundaki maçta biraz daha uzun süre alabilmek için, alkışın çoğunu elde edebilmek için yarışacaktı. Bu sayede, rekabeti incelikle yürütmeyi öğrenecekti. Yenilgiyle birlikte yaşamayı öğrenecekti. İttifaklar kurmayı, müttefikler bulmayı, ikna etmeyi, kani olmayı öğrenecekti. Bunların hepsini, öğreniyor olduğunun farkına bile varmadan öğrenecekti.
Bütün bunları öğreneceği zaman dilimlerinde test çözdü. Herkes ilk bakışta göremesin diye özellikle gizlenmiş iç ters açıları, karmaşık çizimlerin içinde, mümkün olan en kısa süre içinde teşhis etmeyi öğrendi.
Belki bağlama, belki keman çalacaktı. Armoniyle tanışacaktı. Her sesin zamanında, uygun şiddete sahip olduğunda, ölçüsünü bulduğunda kıymetli olduğunu öğrenecekti. Belki resim yapacaktı. Lekelerin ancak bir kompozisyon içinde bir mana kazandığını öğrenecekti. Yaptıklarını sergilemeden önce yüreği ağzına gelecek, başarının hazzını, başarısızlığın burukluğunu öğrenecekti. Yaparken zevk aldığı şeylerin, başkalarıyla paylaşılırken yeni manalar kazandığını öğrenecekti.
Test çözdü. Herhangi bir fiilin muhtemel neticeleri arasından, soruyu hazırlayanların, yani otoritenin, hangi neticeyi kastetmiş olabileceğini teşhis etmeyi öğrendi.
Muhtemelen birçok şeye birden heves edecekti. Okulun voleybol takımında oynarken, bir yandan da gitar çalacak, okuduğu romanların benzerlerini yazabileceğini, oynadığı bilgisayar oyunlarının daha iyilerini yapabileceğini düşünecek, hepsini deneyecekti. Belki de denediklerinin birinde çok başarılı olacaktı. Belki romancı olmak için lazım gelen her vasfı biriktirebilecekti. Test çözdü, puanı iyi bir mühendislik mektebini tuttuğu için, mühendis oldu. Veya olmaya uğraşıyor.
İşten atıldığı günün akşamı çaresizlik ve öfke içinde eve dönerken, mahalledeki okulun bahçesinde basketbol oynayan çocukları göremeyecek bile. Çünkü basketbol topunun tetikleyeceği hiçbir hatırası olmayacak. Hâlbuki okulun basketbol takımında oynamış olsaydı, çocukların arasına katılmak gelebilecekti içinden. Daha top eline değer değmez öfkesini kontrol altına almayı becerebilecekti. Topu potaya ilk soktuğunda vücudu ilk gençlik yıllarının vücut kimyasını hatırlayabilecek, yeniden başlamak için gereken gücü kendisinde bulabilecekti.
İşten atıldığı günün akşamı, öfkeli ve yenik, eve dönerken, basketbol oynayan çocukları göremeyecek bile. Harıl harıl “seçeneklerim neler” diye düşünüp duracak. Çeldiriciler arayacak.
Uğur Meleke bir vakitler detaylı istatistikler verdiydi. Türkiye’dekinin onda birinden daha küçük olan Avrupa’daki Türk nüfus, Türkiye’dekinin on katından fazla futbolcu çıkarıyor. Birer futbol yıldızı olabilecek olan çocuklarımız, sırf Türkiye’de büyüyor oldukları için telef oluyorlar. Tıpkı birer keman virtüözü, iyi bir romancı, ressam olabilecek olanlar gibi. Elbette birçok sebebi var. Ama emin olun, birinci sebebi ÖSS’dir.
Müsabık sporcu olmak zor. Gösteri dünyasında yer alacak bir sanatçı olmak da… Zaten şart da değil. İşler yolunda gitmediğinde —ki onun hayatında da işlerin yolunda gitmediği olacak, mesela eşiyle kavga edecek— bir basketbol topunun, bir gitarın, bir tuvalin, bir romanın yerini tutabilecek hiçbir şeyi olmayacak. Gerçek hayatta hiçbir problem, bir iç ters açı çiftinin ÖSS sorularındaki gibi gizlenmesinden kaynaklanmıyor. Dolayısıyla en saklanmış olanlarını bile bulabiliyor olmak, işler ters gittiğinde hiçbir işine yaramayacak. İşine yarayabilecek olan şeylerin herhangi birini de biriktirmemiş olacak. Elbette birçok sebebi var. Ama emin olun, birinci sebebi ÖSS’dir.
Emin olun Türkiye’nin hali ve istikbali açısından ÖSS, PKK’dan daha büyük tehdittir. Behemehâl ortadan kaldırılmalıdır.
Cemalettin N. TAŞCI